गुल्मीमा गुँड र खुदो उद्योगहरूको अनुगमन

१२२ पटक पढिएको

गुल्मी- घरेलु तथा साना उद्योग कार्यालय गुल्मीले रुरु क्षेत्र गाउँपालिका वडानम्बर–३ थोर्गा र छत्रकोट गाउँपालिका वडानम्बर–३ दिगाममा रहेका गुडखुदो उद्योगहरूको नियमित बजार अनुगमन गरेको छ ।

किसानलाई यतिखेर खुदो र गुण बनाउन चटारो सुरु भएको छ । छत्रकोट र रुरुमा गुण र खुदोको लागि प्रख्यात ठाउँहरुमा अहिले कृषकलाई खुदो र गुण बनाउन भ्यान नभ्याइ छ । यसै क्रममा गरिएको अनुगमनको क्रममा विभिन्न अनियमितता भेटिएका छन् ।

अनुगमनकर्ताले सुधारका लागि आवश्यक सुझावहरू प्रदान गरेको छ । रुरु क्षेत्रमा रहेका १० वटा र छत्रकोटमा २ वटा गुडखुदो उद्योगहरूको स्थलगत निरीक्षण गरिएको घरेलु तथा साना उद्योग कार्यालयका प्रमुख राजीव अर्यालले बताउनुभयो ।

निरीक्षणको क्रममा अधिकांश उद्योगहरूमा उद्योग दर्ता अनुसारको कारोबार नभएको, मूल्य सूची सार्वजनिक नभएको, स्पष्ट र देखिने साइनबोर्ड नराखिएको अर्यालले बताउनुभयो ।

उद्योगहरुमा खरिदबिक्रीको बिल प्रयोग नभएको, खाद्य अनुज्ञा पत्रबिना उद्योग सञ्चालन गरिएको, सरसफाइमा न्यूनतम मापदण्ड नअपनाइएको पाइएको थियो ।

अनुगमन टोलीले सुधारका लागि व्यवसायीहरूलाई उद्योग दर्ता अनुसारको काममा मात्र संलग्न हुन, मूल्य सूची प्रष्ट रूपमा राख्न, साइनबोर्ड सबैले देख्ने गरी राख्न सुझाव प्रदान गरेको छ ।

खरिदबिक्री बिलको अनिवार्य प्रयोग गर्न, खाद्य अनुज्ञा लिएर मात्रै खाद्यसम्बन्धी उत्पादन-बिक्री गर्न, सरसफाइमा उच्च मापदण्ड अपनाउन सुझाव दिइएको अर्यालको भनाइ छ ।

अनुगमन टोलीसँग छलफलका क्रममा स्थानिय उद्यमीहरूले आफूहरूलाई प्राविधिक तथा वित्तीय सहयोग आवश्यक रहेको बताएका छन् । उनीहरूले खुदो पेल्ने मेसिन, गुड पकाउने कराई र भाँडाकुँडा, उखु र गुडसम्बन्धी तालीम, उद्योग सञ्चालनका लागि ट्रस, इलेक्ट्रिक काटा (मेसिन), सहुलियतपूर्ण कर्जा, अन्य प्रविधि तथा सामग्रीमाग गरेका छन् ।

घरेलु तथा साना उद्योग कार्यालय गुल्मीले अनुगमनबाट उठेका समस्याहरू समाधान गर्न चरणबद्ध रूपमा काम गर्ने कार्यालय प्रमुख अर्यालले बताए । विशेष गरी, उद्यमीहरूलाई आवश्यक तालिम, उपकरण तथा सहुलियतपूर्ण कर्जा जस्ता विषयमा प्राथमिकता दिइने प्रतिबद्धता समेत गरिएको थियो ।

उखुका लागी गुल्मी जिल्लाका रुरु क्षेत्र र छत्रकोट जिल्लाकै पकेट क्षेत्रको रुपमा चिनिन्छन् । यस क्षेत्रका कृषकले परम्परागत शैलीमा गर्दै आएको उखु खेतीलाई प्रविधिको विकाशसँगै आधुनिक मेसिनको प्रयोग खुदो र गुड बेचेर जिविकोपार्जन गर्ने मुख्य आम्दानीको स्रोत बनाएका छन् ।

गाउँमा सामान्य उखु खेती गर्ने कृषक पछिल्लो समय ब्यावसायिक खेतीमा तल्लिन हुन् थालेका छन् । उखु किसानको उत्पादन बढाउने उदेश्यले स्थानीय सरकारले बिभिन्न कार्यक्रमहरु बनाउने लक्ष्य लिएका छन् ।

गुल्मी जिल्लाको २ वटा स्थानीय तहमा १७२ हेक्टर क्षेत्रफलमा उखु खेती हुँदै आएको छ । गतवर्ष जस्तै यसवर्ष पनि मुल्य स्थिर रहेको कृषि ज्ञानकेन्द्र गुल्मीले जनाएको छ ।

यसवर्ष जिल्लाबाट झण्डै २ करोड बढीको उखुका परिकार खुदो र गुड बिक्री हुने कृषि ज्ञानकेन्द्र गुल्मीले जनाएको छ । रुरु र छत्रकोटका खुदो र गुडको ब्रान्डले देशका विभिन्न स्थानमा स्थानीय उत्पादन पुर्‍याउने गरेको छ ।

यस क्षेत्रमा उत्पादन भएको गुड र खुदो गुल्मीसँगै, पाल्पा, बुटवल, पोखरा, काठमाडौंका शहरदेखी बिदेशसम्म प्रख्यात छ । जिल्लाबाट अन्यत्र शहरमा जानेहरुले गुल्मीको गुड र खुदो कोसेलीका रुपमा लैजाने गरेका छन् ।