वैशाखदेखि राष्ट्रिय कृषि गणना हुने

७५६ पटक पढिएको

काठमाडौँ- आगामी वैशाखदेखि राष्ट्रिय कृषि गणना हुने भएको छ । केन्द्रीय तथ्यांक विभागले कृषि गणना गर्न लागेको हो ।
राष्ट्रिय जनगणनाजस्तै प्रत्येक १० वर्षमा कृषि गणना गरिन्छ । यसपटकको कृषि गणनामा करिब १ अर्ब रुपैयाँ बजेट खर्च हुने अनुमान विभागको छ । राष्ट्रिय जनगणना सकिएको ६ महिनापछि हुन लागेको कृषि गणनाको तयारी सुरु भएको छ ।

नेपालमा पहिलो पटक २०१८ सालमा कृषि गणना भएको थियो । यो सातौं कृषि गणना हो । राष्ट्रिय कृषि गणनाका लागि सुपरीवेक्षक र गणक भर्ना गर्ने प्रक्रिया थालिएको विभागले जानकारी दिएको छ ।
विभागका अनुसार देशभर ५ हजार २३ जना गणक कृषि गणनाका लागि खटिनेछन् । उनीहरुको सहजीकरणका लागि १ हजार २ सय ८० जना सुपरिवेक्षक खटिने भएका छन् । विभागले गणक र सुपरीवेक्षकका लागि आवेदन खुला गरेको छ । कृषि गणनाका लागि करिब दुई दर्जन प्रश्न समेटेर प्रश्नावली बनाइएको छ । कृषि गणनाबाट कृषिसँग सम्बन्धित सम्पूर्ण विवरण प्राप्त हुने विभागले जानकारी दिएको छ ।
खेतीयोग्य जमिन, जमिनमा प्रयोग भइरहेको मलदेखि विषादीसम्मको विवरण समेट्ने गरी प्रश्नावली बनाइएको छ ।

कृषि गणनामा नेपालका प्रत्येक जिल्लाको कृषि संरचना, गतिविधि तथा कृषि उत्पादनसँग सम्बन्धी विवरण संकलन गरिन्छ । कृषकले चलन गरेको जग्गाको आधार, जग्गाको उपभोग र उपयोग, बाली लागेको क्षेत्रफल र बालीको उत्पादन, सिँचाइ, पशुपन्छी संख्या, कृषि औजारको उपयोग, कृषि कर्ममा संलग्न जनशक्तिजस्ता विषयमा तथ्यांक संकलन गरिने भएको छ ।
यसबाट कृषि क्षेत्रको योजना तर्जुमा, कार्यान्वयन, अनुगमन तथा मूल्यांकनमा मुलुकलाई आवश्यक पर्ने तथ्यांक उपलब्ध हुने भएको छ । कृषकले कृषि प्रयोजनमा ऋण लिएको भए त्यसको समेत विवरण संकलन गरिनेछ ।

विभागका अनुसार देशभरका साढे ३ लाख घर परिवारलाई प्रतिनिधिमूलक घरका रुपमा छानिने छ । नमुना छनोटमा परेका घरमा गणकहरु पुगेर विवरण भर्नेछन् ।
विगतमा सामान्यतयाः वडालाई एक क्षेत्र मानेर नमुना छनोट गरी विवरण संकलन गरिएको थियो । गणकले छानिएका परिवारमा पुगेर विवरण ल्याउँछन् भने सुपरीवेक्षकहरुले सामुदायिक प्रश्नावलीबाट विवरण संकलन गर्नेछन् । तथ्यांक विभागले २५ चैतभित्र गणक तथा सूपरीवेक्षकहरुको भर्ना सक्ने योजना बनाएको छ ।

२५ चैतबाट उनीहरुका लागि एक साता लामो तालिम सञ्चालन गरिन्छ । कारोबार डेलीबाट