प्रहरी प्रशासनका तल्लो दर्जाका कर्मचारीहरुको सुरक्षा: राज्यको पहिलो दायित्व

४५२ पटक पढिएको

प्रहरी प्रशासन कुनै पनि राज्यको अभिन्न अङ्ग हो। यसले शान्ति सुरक्षा कायम राख्न, अपराध नियन्त्रण गर्न र नागरिकको जीउधनको रक्षा गर्न महत्वपूर्ण भूमिका खेल्छ। तर, नेपालमा प्रहरी प्रशासनका तल्लो दर्जाका कर्मचारीहरुको सुरक्षा एउटा गम्भीर चुनौती बनेको छ। जनताबाटै असुरक्षित हुने अवस्था आउनुले राज्यको सुरक्षा व्यवस्थामाथि नै प्रश्नचिन्ह खडा गरेको छ।

किन असुरक्षित छन् तल्लो दर्जाका कर्मचारी?

• अपर्याप्त तालिम र उपकरण: अधिकांश तल्लो दर्जाका प्रहरी कर्मचारीहरुलाई पर्याप्त तालिम र आधुनिक उपकरणको अभाव छ। जसका कारण उनीहरु आपराधिक गतिविधिमा संलग्न व्यक्तिहरुसँग प्रभावकारी रुपमा सामना गर्न सक्दैनन्।
• कम मनोबल: जोखिमपूर्ण कामको तुलनामा कम तलब र सुविधाका कारण प्रहरी कर्मचारीहरुको मनोबल प्रायः खस्किएको हुन्छ। यसले उनीहरुलाई आफ्नो कामप्रति उत्साहित हुनबाट रोक्छ।
• राजनीतिक हस्तक्षेप: प्रहरी प्रशासनमा राजनीतिक हस्तक्षेपले पनि कर्मचारीहरुको मनोबल घटाएको छ। सरुवा, बढुवा जस्ता विषयमा राजनीतिक दबाबले उनीहरुलाई आफ्नो कामप्रति समर्पित हुनबाट रोकेको छ।
• सामाजिक असुरक्षा: समाजमा बढ्दो अराजकता र आपराधिक गतिविधिले पनि प्रहरी कर्मचारीहरुलाई असुरक्षित बनाएको छ। अपराधीहरुले उनीहरुलाई लक्षित गरी आक्रमण गर्ने घटनाहरु बढ्न थालेका छन्।

समाधानका उपायहरु

• प्रहरी कर्मचारीहरुको क्षमता विकास: उनीहरुलाई आधुनिक तालिम, उपकरण र प्रविधि उपलब्ध गराउनुपर्छ। ताकि उनीहरुले कुनै पनि चुनौतीको सामना गर्न सक्षम हुन सकून्।
• सुविधा र मनोबलमा वृद्धि: प्रहरी कर्मचारीहरुको तलब, भत्ता र अन्य सुविधाहरुमा वृद्धि गर्नुपर्छ। साथै, उनीहरुको मनोबल बढाउनका लागि विभिन्न कार्यक्रमहरु संचालन गर्नुपर्छ।
• राजनीतिक हस्तक्षेपको अन्त्य: प्रहरी प्रशासनलाई राजनीतिक हस्तक्षेपबाट मुक्त राख्नुपर्छ। सरुवा, बढुवा जस्ता विषयहरु योग्यता र क्षमताको आधारमा हुनुपर्छ।
• सामाजिक सुरक्षामा सुधार: समाजमा शान्ति सुरक्षा कायम राख्नका लागि थप प्रयास गर्नुपर्छ। आपराधिक गतिविधिमा संलग्न व्यक्तिहरुलाई कानूनी कारबाहीको दायरामा ल्याउनुपर्छ।

अन्य राष्ट्रका उदाहरण

विश्वका अन्य विकसित राष्ट्रहरुमा पनि प्रहरी प्रशासनको सुरक्षालाई उच्च प्राथमिकता दिइएको छ। उनीहरुले आफ्ना प्रहरी कर्मचारीहरुलाई आधुनिक तालिम, उपकरण र प्रविधि उपलब्ध गराउनुका साथै उनीहरुको मनोबल बढाउनका लागि विभिन्न कार्यक्रमहरु संचालन गर्छन्। उदाहरणका लागि, अमेरिका, बेलायत, फ्रान्स जस्ता देशहरुमा प्रहरी कर्मचारीहरुलाई उच्च स्तरको सुरक्षा उपकरणका साथै आत्मरक्षाका लागि विशेष तालिम दिइन्छ।

निष्कर्ष:

प्रहरी प्रशासनका तल्लो दर्जाका कर्मचारीहरुको सुरक्षा राज्यको लागि एउटा महत्वपूर्ण मुद्दा हो। उनीहरुको सुरक्षा सुनिश्चित गर्नका लागि राज्यले तत्काल ठोस कदम चाल्नुपर्छ। यदि यसो गरिएन भने यसले देशको शान्ति सुरक्षामा गम्भीर असर पुग्न सक्छ। प्रहरी कर्मचारीहरुको सुरक्षालाई बेवास्ता गर्दा समाजमा अराजकता बढ्ने र नागरिकहरुको जीउधनको सुरक्षा खतरामा पर्ने सम्भावना हुन्छ। त्यसैले, राज्यले यस विषयमा गम्भीरतापूर्वक ध्यान दिनुपर्छ। यी लेखकका निजी बिचार हुन्।